Nё repertorin e sjelljeve gjuajtёse dhe ushqyese tek shimpanzetё (Pan troglodytes) pёrfshihet edhe vrasja e breshkave pёr ushqim.
Prej njё vёzhgimi tё kryer pёr njё periudhё gati 2 vjeçare tek shimpanzetё qё jetojnё nё Gabon u vёrejt se ato konsumonin mishin e breshkёs. Mё sё shumti, kjo sjellje kryhej prej meshkujve. Nё disa raste, u vu re se meshkujt mё tё vjetёr ndihmonin ata mё tё rinj tё thyenin zhguallin e breshkёs. Mё pas, mishi i breshkёs shpёrndahej dhe konsumohej bashkarisht ndёr anёtarёt e grupit.
Pёrveç dokumentimit pёr herё tё parё tё ushqyerjes me breshka, shimpanzetё janё vёrejtur duke konsumuar zogj, insekte, gjitarё tё vegjёl dhe gastropodё.
Ndёr primatё, gjuajtja dhe pёrdorimi i mishit tё breshkёs pёr ushqim haset edhe tek majmuni mandrill dhe njё lloj babuini. Ndёr paraardhёsit tanё, konkretisht Homo erectus, pёrdorimi i mishit tё breshkёs pёr ushqimi ёshtё faktuar tё ketё ndodhur rreth 1.9 milionё vite mё parё. Konsumimi i mishit tё breshkёs haset rёndom nё shoqёritё e sotme gjuetarё-mbledhёse.
Gjithashtu, nё njё rast u vёrejt dhe ruajtja e ushqimit nё njё zgavёr peme prej njё mashkulli. Ky fakt dёshmon aftёsinё pёr tё mbajtur mend dhe “projeksionin” e shimpanzesё pёr ta konsumuar ushqimin nё njё kohё tё dytё. Ky kapacitet sёbashku me aftёsinё pёr tё prodhuar dhe pёrdorur vegla pune, deri vonё i atribuoheshin vetёm njeriut dhe kladёs sё tij.
Por kohёt e fundit, kjo aftёsi ёshtё vёrejtur nё disa lloje zogjsh si korbi i Kaledonisё (Corvus moneduloiedes) dhe ndёr gjitarё detarё si kastori i detit (Enhydra lutris). Ёshtё e rёndёsishme tё saktёsohet se ekziston njё ndryshim mes prodhimit tё veglave tё punёs dhe proto veglave. Kёto tё fundit, janё analoge mё veglat e punёs pёr nga funksioni por nuk prodhohen para ose pas pёrdorimit tё tyre.
Burime:
Pika, S., et al. (2019). Wild chimpanzees (Pan troglodytes troglodytes) exploit tortoises via percussive technology. Scientific Reports, 9: 7661
SAPIENS 